Wat is een opstelling?
Een opstelling is een methode waarmee we de negatieve impact van gebeurtenissen op onszelf en onze omgeving kunnen onderzoeken en transformeren. Veel van de uitdagende situaties die we tegenkomen in ons dagelijks leven weerspiegelen namelijk de delen van onszelf waarmee we worstelen. Deze uitdagingen kunnen voortkomen uit onopgeloste kwesties die hun oorsprong hebben in onze jeugd of (familie)geschiedenis.
Maar hoe werkt het dan?
Familieopstellingen richten zich zowel op de “bovenstroom” als de “onderstroom”. In deze context verwijst de bovenstroom naar de zichtbare en bewuste aspecten van een familiesysteem, zoals feitelijke gebeurtenissen en relaties, terwijl de onderstroom de diepere, onzichtbare en onbewuste dynamieken omvat, zoals familiegeheimen, onuitgesproken taboes en onverwerkte emoties. Dit onderscheid wordt vaak geïllustreerd met een ijsbergvisualisatie.
In onze westerse samenleving proberen we vaak alles rationeel, vanuit de bovenstroom, te begrijpen. We willen begrijpen waarom dingen zijn zoals ze zijn. Echter, in een opstelling draait het niet zozeer om het “waarom”, maar meer om het “wat is”. Het kan een uitdaging zijn om de drang om alles rationeel te willen verklaren los te laten. Hoewel het “waarom” soms ook inzicht kan bieden, zorgt het constant blijven vasthouden aan het “waarom” er juist voor dat we vast zitten in ons hoofd. Op zo’n moment is er geen verbinding meer, terwijl er juist in de verbinding beweging ontstaat.
Welke vormen van familieopstellingen zijn er?
Een familieopstelling kan in verschillende vormen plaatsvinden. Het kan zowel in een individuele sessie als in een groepsessie worden uitgevoerd. In een 1-op-1 sessie wordt er gebruik gemaakt van materialen, zoals papier met daarop zelf geschreven tekst of objecten, om personen of elementen te representeren. In een groepsessie worden mensen gekozen om representanten te zijn voor de personen of elementen die betrekking hebben op de vraag. Deze mensen worden in de context van de opstelling “representanten” genoemd. In zowel individuele als groepssessies kan ook gebruik worden gemaakt van objecten.
Hoe ziet een typische familieopstelling eruit?
Het begint allemaal met de vraag die jij als vraagsteller hebt. Het kan zijn dat je nog niet helemaal zeker bent over de specifieke vraag, maar dat je een situatie of gevoel hebt waar je mee wilt werken. In een voorgesprek bespreken we wat jij op dat moment wilt onderzoeken. Je kunt een breed scala aan vragen stellen, of het nu gaat om interne aspecten van jezelf, liefdesrelaties, familiebanden, werk, carrière, gezondheid, of iets anders dat jou bezighoudt..
Je kunt in feite alles wat voor jou belangrijk is, opstellen.
Als de vraag helder is, worden de personen of elementen die jouw vraag raken bepaald. Afhankelijk van de stijl van de begeleider en de voorkeur van de vraagsteller kunnen de personen of elementen worden gekozen door de vraagsteller of de begeleider. Vaak laat ik de vraagsteller kiezen, omdat het om diens proces gaat, maar het komt ook wel eens voor dat ik ze uitkies. Het maakt voor de uitkomst van de opstelling niet uit.
Als het helder is wie de personen of elementen zijn, worden ze in de ruimte geplaatst. Als er gebruik wordt gemaakt van materialen, wordt er gevraagd aan de vraagsteller of hij deze in de ruimte wil plaatsen. Bij gebruik van representanten wordt er gevraagd of ze zelf de ruimte willen innemen. Soms vraag ik ook wel eens of de vraagsteller deze in de ruimte wil plaatsen. Dit geeft dan de “bedachte” opstelling weer, de huidige representatie van de vraagsteller. Door te vragen of de representanten daarna hun eigen plek in willen nemen, ontstaat er een verschuiving van de “bedachte” opstelling naar de natuurlijke opstelling.
Vanaf dit punt in de opstelling gaat het om wat er zich ontvouwt, wat er gevoeld wordt en welke inzichten naar boven komen. Interventies kunnen worden toegepast, nieuwe elementen kunnen worden toegevoegd, of er kunnen dingen worden uitgesproken. Het draait allemaal om wat op dat moment resoneert en klopt voor de vraagsteller en de representanten. Het is een gezamenlijke ontdekkingsreis met als doel heling en bewustwording.
In deze blog zijn we ingegaan op de aard en het verloop van een familieopstelling. Of je nu op zoek bent naar antwoorden op persoonlijke vragen, een beter begrip van jezelf en je relaties wilt ontwikkelen, of gewoon nieuwsgierig bent naar deze bijzondere benadering van persoonlijke groei, familieopstellingen bieden een waardevolle reis naar bewustwording en transformatie. Als je meer wilt weten of vragen hebt over familieopstellingen, kun je contact met mij opnemen.
